Benieuwd naar meer tips? Schrijf je in op onze nieuwsbrief
Je hebt een mooie vacature uitgezet, de cv’s zijn binnen en de eerste gesprekken staan gepland. Spannend. Maar hoe zorg je ervoor dat je tijdens dat ene uurtje écht ontdekt of iemand geschikt is?
Een goed sollicitatiegesprek is geen checklist met vragen, maar een kans om dieper te kijken. Past deze persoon bij het team, de cultuur én de ambities van je organisatie?
Of je nu regelmatig gesprekken voert of alleen bij uitzonderingen, het loont om stil te staan bij hoe je een gesprek aanpakt. In deze gids nemen we je mee langs de belangrijkste stappen voor een effectief en toekomstgericht sollicitatiegesprek. Of dat nu online gebeurt of face-to-face.
1. Bereid je beter voor dan de kandidaat
Een goed gesprek begint vóór het gesprek. Natuurlijk, kandidaten bereiden zich voor, maar jij als manager moet minstens zo scherp zijn. Neem niet alleen het cv en de motivatie door, maar ook het functieprofiel en de context van de rol. Waarom is deze vacature ontstaan? Wat zijn de uitdagingen in het team? En welk type collega ontbreekt er op dit moment?
Door die voorbereiding weet je waar je écht op moet letten. Je voorkomt dat je afgaat op “gevoel” of de bekende valkuil van: “ik zie wel hoe het loopt.” Spoiler: dat loopt zelden goed.
Kijk ook verder dan het cv: Heeft iemand meerdere sectoren gezien? Dan kan dat juist een voordeel zijn, afhankelijk van de functie. En een gat in het cv? Stel er een open vraag over in plaats van het te negeren.
2. Begin met het bouwen van vertrouwen
De eerste minuten van een sollicitatiegesprek zetten de toon. Je hoeft geen beste vrienden te worden, maar een ontspannen sfeer zorgt ervoor dat kandidaten zichzelf laten zien. En dat is precies wat je wilt.
Zorg voor een rustige start. Leg uit hoe het gesprek zal verlopen, wie erbij zit en hoe lang het gesprek ongeveer duurt. Vergeet ook niet te benadrukken dat het gesprek tweerichtingsverkeer is. Jij zoekt iemand die past bij de rol, maar zij zoeken ook naar een werkgever waar ze zich thuis voelen. Zet dus meteen in op openheid en gelijkwaardigheid.
3. Stel slimme vragen, en luister écht
Goede vragen leiden tot goede inzichten. Toch vervallen veel gesprekken nog steeds in standaardlijstjes als “Wat zijn je sterke punten?” of “Waar zie je jezelf over vijf jaar?” Natuurlijk mogen zulke vragen voorkomen, maar probeer vooral verder te denken.
Richt je op:
Hoe iemand omgaat met tegenslag ( “Vertel eens over een moment waarop iets misging op je werk en hoe je daarmee omging.”)
Samenwerking binnen teams ( “Wat waardeer jij in een collega?”)
Motivatie en waarden ( “Waarom solliciteer je op deze functie / bij dit bedrijf?”)
Concrete gedragingen ( “Kun je een voorbeeld geven van een project waar je trots op bent?”)
En dan het allerbelangrijkste: luister écht. Stel verdiepende vragen, vraag door als iets vaag blijft, en wees niet bang om even stiltes te laten vallen. Daar zit vaak de waarde.
4. Beoordeel meer dan alleen ervaring
In een tijd waarin vaardigheden snel veranderen, is iemand z’n lerend vermogen vaak waardevoller dan het perfecte cv. Vraag jezelf tijdens het gesprek af:
Wil deze persoon leren en groeien?
Past hij of zij bij onze cultuur en waarden?
Hoe goed sluit de communicatiestijl aan bij het team?
Durf daarbij naar de "klik" te kijken, maar wees kritisch. Lijkt die klik op jou, of vult iemand je juist aan? Diversiteit in denken en aanpak is minstens zo waardevol als herkenbaarheid. Een goede fit betekent niet dezelfde achtergrond, maar eerder dezelfde richting waarin jullie willen groeien.
5. Sluit af met duidelijkheid en wederzijds respect
Niets zo frustrerend als een sollicitatie die eindigt in radiostilte. Sluit het gesprek dus netjes en duidelijk af. Geef aan wat de vervolgstappen zijn, wanneer de kandidaat iets kan verwachten en hoe het verdere proces eruitziet.
Bedank je kandidaat oprecht, ongeacht of het een match lijkt of niet. De arbeidsmarkt is klein, en je reputatie als bedrijf is belangrijk. Overweeg ook om kort ruimte te geven voor reflectie:
"Nu je dit gesprek hebt gevoerd, zie je jezelf deze rol nog steeds doen?"
Zo krijg je ook inzicht in hoe de kandidaat het gesprek ervaren heeft en hoe oprecht het enthousiasme is.
6. Reflecteer na afloop met collega’s
Een sollicitatiegesprek is waardevol, maar niet foutloos. Neem na afloop de tijd om je indrukken te noteren. Bespreek het gesprek ook met collega’s als die erbij waren. Hoe werd de kandidaat ervaren? Waar zaten twijfels? Wat sprak je aan?
Let hierbij op bepaalde vooroordelen die je zou kunnen hebben. Neig je naar iemand omdat hij/zij “leuk overkwam” of omdat het echt de juiste match is qua inhoud, motivatie én teamdynamiek?
En stel jezelf tot slot één simpele vraag: zou ik deze persoon in mijn team willen hebben op een drukke maandagochtend? Zo ja, dan zit je waarschijnlijk goed.
Een goed sollicitatiegesprek is hard werken
Contacteer onze consultants
Een effectief sollicitatiegesprek is geen strak script, maar een open, eerlijk en goed voorbereid gesprek waarin je elkaar leert kennen. Hoe beter jij als manager weet wat je zoekt – en openstaat voor wat iemand meebrengt – hoe groter de kans dat je de juiste persoon aantrekt.
Heb je hulp nodig bij het voorbereiden van sollicitatiegesprekken, het opstellen van vacatureteksten of het selecteren van kandidaten? De consultants van Robert Half denken graag met je mee.
